TARIMDA 100. YILIN DEVRİMİ

25 11 2023
479 kez okundu
kiyikose@devrimgazetesi.com.tr

Ağustos 2000’de kenevir üzerinde bilgi amaçlı yazılar yazarken “Kenevirde düşük vitesteyiz” demişiz. Hatta “Diğer ülkelerin neler yaptıklarını öğrendiğimizde utanıyoruz” diye de eklemişiz. “Tarım ve Orman Bakanlığı gerekli atakları niye yapamadı” diye de sormuşuz.
Demek ki, böyle bir bitkinin gelişiminden endişe duyuyormuşuz, onun için bugün geldiğimiz noktada yaşadığımız sevincin büyük bir anlamı olduğunu; önce yeşil bitkinin, bir ay sonra (bugünlerdeki) sap hasadının nasıl yapıldığını, köylünün cebine buğday, ayçiçeği ve pancardan daha fazla para girdiğini, bunun tarım ekonomimiz için büyük bir başarı olduğunu daha iyi anlıyoruz, demek istiyoruz. KENDİR-KENEVİRE EMEK VERENLER
‘Kenevir sevdalıları’ dört yıl önce kimdi dersek... Bir süre önce kaybettiğimiz Dr. / makine müh / milletvekili Yalçın Koçak, Aydın Üniversitesi Mütevelli Heyeti Başkanı Mustafa Aydın, gazeteci ve sosyolog Abdurrahman Dilipak, gıda ve kenevir uzmanı, tarihçi yazar İsmail Tokalak, ‘Kenevirci Dede’ (Baykal) ve kenevir yağ uzmanı Nevzat Kesifoğlu... Bu sektöre çok hizmetleri oldu. Ve bu sektöre tekstilden sonra ‘endüstriyel kenevir’ konusunda en büyük yatırımı yapan Uğur Balkuv ve iki oğlu.
Hem dünyada hem de Türkiye’de çok önemli ekonomisi olan bir ürün kenevir. Kenevir tekstilin yanı sıra kozmetik, ilaç, inşaat ve otomotiv gibi birçok sektörde kullanılıyor. Antibakteriyel ve terletmeyen özelliğe sahip olması kenevirin tekstil sektöründe çok önemli bir yer etmeye başlamasını sağladı. Kenevirin düşündüğümüz gibi tam olarak gelişmesi için -Avrupa ayarında- bir yer alması için önümüzde bir engel kaldı. O da ilgili tarım yasasında kenevir filizinin ve yaprağının işlenmesi ve ticaretinin yasak olması. Evet bu engel kaldırıldığı zaman önü tamamen açılacak. Yani umutlar yeşerecek.
DOKTORA TEZİ
Bu yasanın yıllar önce konulmasının nedeni; filizinden (çiçek) ve yaprağından çıkan yağın içindeki ‘narkotik’ maddenin dünya standartlarına uygun şekilde indirilmesi gerekiyordu. Fakat son yıllarda yapılan çalışmalarda tohumunda az da olsa bulunan narkotik madde yüzde 0.3’e indirilerek dünyanın kabul edilir standardına kavuşturuldu. (THC) maddesinin, onu kullananlara narkotik etki yapacak bir durum kalmadı. Bundan dolayı çiftçimize, sanayicimize, ülkemize milyonlarca dolar getirecek bir kapı açıldı.
Bundan sonra bu yasağın bir an önce kaldırılması gerekiyor. Samsun 19 Mayıs Üniversitesi Ziraat Fakültesi Kenevir Araştırmaları Enstitüsü Müdürü Prof. Dr. Selim Aytaç, 1993 yılında doktora tezini kenevir üzerinde hazırladı. Aytaç’ın kenevir konusundaki uzmanlığı öncelikle jandarma ve emniyetin dikkatini çekti. “Hocam, ekiplerimize kaçak keneviri nasıl anlayacakları konusunda eğitim verin” dediler. Ders verirken yaptığı iş aklına takıldı: “Ziraat mühendisleri olarak keneviri sadece kötüleyen tarafta bulunmamız yanlış. Bizim özellikle endüstriyel kenevir konusu üzerinde durmamız lazım. Yedi yıl önce üniversitenin keneviri ‘uyuşturucu’ diye çalınırdı, bugün artık yok.”
Uzmanların çabaları sonuç verdi 2016 yılında kenevir yönetmeliği yayınlandı. Aytaç, aynı yıl TÜBİTAK’tan kenevirle ilgili bir projeye destek alınmasını sağladı. Ancak  o günlerde bu proje “TÜBİTAK, esrar işine el attı”, “Artık esrar serbest kalıyor” başlıklarıyla yer aldı. 
Dr. Aytaç ve arkadaşları, endüstriyel kenevir ektirdi. Kenevir tam hasat aşamasındayken hırsızlık vakası yaşandı. Aytaç, “7 yıl önce üniversitenin keneviri ‘uyuşturucu’ diye çalınırdı ama bugün bitti artık. Yetiştirdiğimiz endüstriyel kenevirde uyuşturucu etkisi bindelerle ifade edilecek düzeyde bugün. Kendi tohumlarımızı 2021 yılında geliştirdik. Tohumluk olana ‘vezir’, lif amaçlı ekilene de ‘narlı’ adını koyduk. Avrupa’da dönüm başına verim 600-700 kilo iken bizim türlerde 1 tona ulaştı.” dedi.
Yalçın Bayer’in Hürriyet’teki köşesinden…
/////////
DOĞAYI TAKİP ET
Ağaçları çok seviyor, yemyeşil bir dünya hayal ediyorsan, ‘çocuklar doğayı tanırsa sever, severse korur’ diye düşünüyorsan, hem toprağın hem de bu topraklarda emek veren herkesin yanındaysan ve doğadaki tüm canlıların yaşamı senin için de önemliyse, sen de TEMA Vakfı’nı takip et! Hep birlikte umut yeşertelim.

Whatsapp